Stress bij honden; hoe zit dat?

We leven in een 24/7-maatschappij, waarbij we het allemaal ontzettend druk hebben en van hot naar her vliegen, altijd ‘aan’ staan. Die drukte, onrust en stress heeft niet alleen een impact op onszelf, maar ook op onze trouwe viervoeters. Sommige honden hebben bijna net zo’n druk schema als hun baasjes, met ‘speelafspraken’, de uitlaatdienst, training bij de hondenschool, wandelingen, mee op bezoek bij oma, naar het terras en ga zo maar door. Maar ervaren honden ook stress? In deze blog bespreken we hoe honden stress ervaren en hoe we het kunnen voorkomen of verminderen.

Wat is stress?

We zijn er allemaal wel bekend mee, maar wat is stress nou eigenlijk? Stress betekent eigenlijk druk of spanning die een mens of dier kan ervaren als reactie op externe of interne prikkels. Dus een reactie op dat wat er om ons heen gebeurt, maar ook binnen in onszelf, bijvoorbeeld bij pijn.
Uit onderzoek blijkt overigens dat de stress die wij als mensen ervaren, door onze honden overgenomen kan worden. Andersom kunnen onrustige, gespannen honden ons ook weer onrustig maken, waardoor er een vicieuze stresscirkel ontstaat.

Hoe werkt stress bij honden?

Wanneer een mens of hond in een bedreigende of stressvolle situatie terecht komt, kan hij op verschillende manieren reageren. Dit is voor een groot deel instinctief, als een soort oerreactie of overlevingsstrategie.

Een voorbeeld om te illustreren hoe stress werkt in ons lichaam:
Je bent op vakantie met je hond en jullie gaan een stukje wandelen. Opeens horen jullie geritsel in de struiken en staan jullie oog in oog met een wolf. De wolf wil zijn territorium verdedigen en laat grommend zijn tanden zien. In een flits van een seconde maken jij en je hond de beslissing om te vluchten. Jullie rennen zo hard als jullie kunnen naar het dorp en gelukkig lukt het om de wolf achter jullie te laten. Pas daarna besef je eigenlijk pas langzaam wat er net gebeurd is… Instinctief nam jullie lichaam het over als bescherming tegen dit gevaar.

Jullie lichaam was in één klap klaar om te vluchten. Alle spieren spanden zich aan, bloed trok naar de spieren, de hartslag nam toe, de ademhaling werd sneller en oppervlakkiger; allemaal om in actie te kunnen komen. Pas nadat het gevaar geweken is, kunnen jullie weer tot rust komen.

• Fight – vechten: De hond kiest voor de aanval of agressie als reactie op de spannende situatie.
• Flight – vluchten: Als reactie op een spannende situatie vlucht de hond of probeert hij te vluchten (maar het lukt niet omdat hij aan de lijn zit).
• Freeze – bevriezen: De hond kiest niet voor vechten of vluchten, maar hij bevriest en verlamt als het ware. Dit zie je soms ook gebeuren bij een hert die de weg wil oversteken. In plaats van te vluchten voor het gevaar, bevriest het dier in één klap en blijft verstijft in de koplampen staren.
  Eigenlijk kan er nog een vierde reactie aan toegevoegd worden:
• Fiddle about, wat min of meer neerkomt op gek doen of iets doen wat niet logisch lijkt in de context, wat geen duidelijk doel lijkt te hebben. Ken je dat? Dat je hond opeens als een gek rondjes gaat rennen met een aangeknepen staart en zich een beetje als een clown gedraagt. Dit ziet er misschien grappig uit, maar eigenlijk ervaart hij stress en weet hij zich geen raad met de situatie.

Is stress goed of slecht?

Is stress per definitie slecht? Nee, stress kan ook helpen om beter te presteren, bijvoorbeeld tijdens een sportwedstrijd. Stel je doet samen met je hond mee aan een sportwedstrijd en jullie wachten gespannen tot jullie het startsein krijgen. Die spanning helpt zowel jou als jouw hond om de focus erbij te houden en alert te zijn. Ook gaat er meer zuurstof naar de longen, het hart pompt harder, er gaat meer energie naar de spieren; allemaal voor een betere prestatie. Zonder enige vorm van stress of “gezonde spanning” kan het dan misschien zelfs lastig zijn om goed te presteren. In dit geval hebben we het over kortdurende of acute stress.

Als dit dus kortdurend is, dan is het prima; het lichaam bereidt zich voor op actie en achteraf kan het weer terug naar de ruststand. Als de stress echter langdurig is of als de ene stressvolle situatie de ander steeds opvolgt, dan kan de stress chronisch worden, met alle lichamelijke en geestelijke gevolgen van dien. De stresshormonen die steeds maar weer vrijkomen stapelen zich dan op in het lichaam. Zo kan er een disbalans ontstaat tussen actie en rust.

Tips om stress te verminderen

Honden kunnen dus ook zeker stress ervaren. Voordat jij daar juist weer stress van krijgt, deel ik wat tips om stress bij honden te verminderen.

• Hondenmassage
• Goede slaap
• Op maat gemaakte mentale uitdaging
• Begeleiding bij stress

Hondenmassage

Hondenmassage? Jazeker, hondenmassage! Dit biedt ontzettend veel voordelen. Zo leert een hond door massage spanning sneller los te laten en komt er een betere balans in het ervaren van diverse emotie

Goede slaap

Slaap is een van de belangrijkste ‘medicijnen’ tegen stress. Bij chronische stress is extra slaap nodig om alle stresshormonen af te breken en het lichaam te laten herstellen. Samen kunnen we het stressniveau van jouw hond onder de loep nemen en bepalen welke slaapbehoeften daarbij passen.

Op maat gemaakte mentale uitdaging

Voor honden is mentale uitdaging minstens zo belangrijk als lichamelijke beweging, misschien nog wel belangrijker. Dit is helaas vaak nog een ondergeschoven kindje, terwijl het een van de basisbehoeften is en veel voordelen biedt.

Mentale uitdaging is een mooie manier om stress te verminderen. Maar als jouw hond al best veel stress ervaart, is het belangrijk dat we samen op maat gemaakte oefeningen aan hem aanbieden, juist om stress, overprikkeling en/of frustratie te voorkomen.

Begeleiding bij stress

Om de lichamelijke en gedragsmatige gevolgen van stress te beperken, is het belangrijk om met de juiste begeleiding (chronische) stress te voorkomen of te behandelen. Benieuwd naar hoe ik jullie kan begeleiden bij het verminderen van stress? Bekijk dan hier mijn aanbod.